नव देहली। हिन्दुधर्मे कार्तिकमासस्य अमावास्या तिथि अत्यन्तं पावनत्वं वहति। अस्मिन् संवत्सरे २०२५ तमे वर्षे, कार्तिकामावास्या मङ्गलवासरे २१ अक्टूबरदिने आगमिष्यति। एषा तिथि दीपोत्सवस्य परं दिनं भवति।
शास्त्रेषु निर्दिष्टं यत् अमावास्यायां कृते स्नाने दाने च विष्णुपूजने च यत्फलं लभ्यते, तत्सहस्रगुणितं भवति।
अतः अस्यां दिवसे ब्रह्ममुहूर्ते स्नानं, दानं च, विष्णोः श्रद्धया पूजनं च कृत्वा अनन्तसौभाग्यं लभ्यते।
तिथिः एवं मुहूर्त
अमावास्यातिथिः प्रारभ्यते – २० अक्टूबर २०२५, अपराह्णे ३:४४ वाजे।
समाप्तिः २१ अक्टूबर २०२५, सायं ५:५४ वाजे।
स्नानदानस्य शुभमुहूर्तः ब्रह्ममुहूर्ते प्रातः ४:४४–५:३५ वाजे।
स्नानदानपूजायाः माहात्म्यम्
गङ्गायां वा पवित्रनद्यां स्नानं परमं पुण्यकरं भवति।
अस्मिन्नेव दिने कृतं दीपदानं, व्रतं च, सामान्यदिनेभ्यः बहुगुणं फलति।
भक्ताः विष्णोः पूजनं कुर्वन्ति, तदनुग्रहेण गृहं सुखशान्तिसम्पन्नं भवति।
पूजाविधिः
प्रातः ब्रह्ममुहूर्ते उत्तिष्ठेत्, स्नानं कृत्वा गृहं वा मन्दिरं शुद्धयेत्।
गणपतिं प्रथमतः पूजयेत्। ततः विष्णोः पंचामृताभिषेकं कृत्वा, पीतपुष्पैः तुलसीदलैः च समर्चयेत्।
दीपं प्रज्वाल्य विष्णुसहस्रनामपाठं कृत्वा आरतीं सम्पाद्य प्रसादं निवेदयेत्।
धनसमृद्ध्यै विशेषोपायाः
तुलसीमूले दीपं ज्वालयेत्। गायत्रीमन्त्रं तुलसीमालया १०८वारं जपेत्।
दरिद्रजनान् अन्नेन, फलैः, गुडेन च दानेन तोषयेत्।
सामाजिकधार्मिकार्थ
कार्तिकामावास्या केवलं पूजायै न, किं तु दानशीलतायाः, करुणायाः च प्रतीकः अस्ति।
यः अस्मिन्नेव दिने श्रद्धया स्नानं, दानं, पूजनं च करोति, तस्य जीवनात् दुःखं दरिद्रताच च नश्यतः।
अतः २१ अक्टूबरस्य कार्तिकामावास्या धर्मस्य, आस्थायाः, पुण्यस्य च त्रिवेणीसंगमः इव।
अस्मिन्नेव दिने स्नानदानपूजया जीवने शुभता, धनवैभवम्, चित्तशान्तिश्च सुनिश्चितं भवति।
