नवदेहली।दिवालिपर्वणः अनन्तरं सम्पूर्णे भारतवर्षे विशेषतः बिहारराज्ये, झारखण्डप्रदेशे, पूर्व-उत्तरप्रदेशे च श्रद्धालुभिः समाचर्यमाणं षष्ठीपूजनामहापर्व अस्मिन् वर्षे २५ अक्टोबर् २०२५ दिनाङ्के आरभ्यते। एषः चतुर्दिवसीयः पर्वः कार्तिकमासस्य शुक्लपक्षे चतुर्थीतिथेः सप्तमीतिथेः पर्यन्तम् आचर्यते। अस्य पर्वस्य मुख्यदेवता सूर्यदेवः षष्ठीमाता च स्तः। एषः व्रतः निर्जल-उपवासपूर्वकं भक्त्याः, आस्थायाः च अनुशासनस्य प्रतीकः अस्ति।
छठ पूजा २०२५ पूर्णतिथीनां विवरणम् (Tithi & Vrat Details)
नहाय-खायः २५ अक्टोबरः (शनिवासरः)
एषः पर्वस्य प्रथमदिनं। अस्मिन् दिने व्रती स्नानं कृत्वा शुद्धभोजनं कुर्वन्ति।
विशिष्टभोजनम् चावलः, चणकदालः, लौक्याः शाकं च।
सूर्यदेवस्य कुलदेव्याश्च पूजनं क्रियते।
खरनाव्रतम् २६ अक्टोबरः (रविवासरः)
द्वितीयदिने व्रती उपवासं कुर्वन्ति। सायंकाले गुडखीरं, रोटिका, फलानि च षष्ठीमातायै समर्पयन्ति।
एतस्मिन् दिने निर्जलव्रतस्य आरम्भः भवति, यः ३६ घण्टापर्यन्तम् चलति।
संध्याअर्घ्यः २७ अक्टोबरः (सोमवासरः)
व्रती सायंकाले नद्याः तीरे वा सरसि उपविष्टाः अस्तमितं सूर्यं प्रति अर्घ्यं ददति।
सूर्यास्तसमयः सायं ५:४० वादने।
प्रातःअर्घ्यः २८ अक्टोबरः (मङ्गलवासरः)
अन्तिमदिने प्रभाते व्रती उदयमानं सूर्यं प्रति अर्घ्यं समर्पयन्ति।
एवमेव व्रतस्य पारणं (समापनम्) भवति।
सूर्योदयः प्रातः ६:३० वादने।
षष्ठीव्रतस्य शुभमुहूर्ताः च पंचाङ्गविवरणम्:
तिथिः विवरणम् समयः
षष्ठीतिथेः आरम्भः २७ अक्टोबरः प्रातः ६:०४ वादने
षष्ठीतिथेः समाप्तिः २८ अक्टोबरः प्रातः ७:५९ वादने
सूर्यास्तः संध्याअर्घ्याय सायं ५:४० वादने
सूर्योदयः प्रातःअर्घ्याय प्रातः ६:३० वादने
षष्ठीव्रतस्य धार्मिकमहत्त्वम्
एषः व्रतः अत्यन्तं कठिनः, तपस्वी च व्रतः इति मन्मते।
अस्मिन् व्रते निर्जल-उपवासः, शुचिता, संयमः च पाल्यन्ते।
धार्मिकमतानुसारं, षष्ठीमातुः कृपया संतानस्य दीर्घायुः तथा कुटुम्बस्य सुखशान्तिः च प्राप्त्यर्थं एषः व्रतः कृत्यते।
एषः पर्व केवलं उत्सवः न, अपि तु प्रकृतेः प्रति श्रद्धायाः, संयमस्य च प्रतीकः अस्ति।
“षष्ठीपूजा केवलं पर्व न अस्ति, एषः आचरणं, अनुशासनं च अस्ति यः जीवने धार्मिकपथं दर्शयति।एवं चेत् सज्जीक्रियध्वं, यतः २५ अक्टोबरात् आरभ्य सम्पूर्णे भारतवर्षे श्रद्धाभक्त्या छठमहोत्सवः सम्पद्यते।
About The Author
