नव देहली। देहलीपूर्व-उपमुख्यमन्त्री मनीष सिसोदिया महोदयस्य मुक्तिानन्तरं देहलीसर्वकारस्य कार्यं यत् स्थगितम् आसीत्, तत् पुनः मार्गं प्राप्स्यति इति अपेक्षा अस्ति। अधिकारिणः संवैधानिकविशेषज्ञाः च शुक्रवासरे अवदन् यत् यदि सिसोदिया पूर्वपदे पुनः स्थापितः भवति तर्हि मुख्यमन्त्री अरविन्द केजरीवालस्य गृहीतत्वेन आहतस्य देहलीसर्वकारस्य कार्यं पुनः मार्गं प्राप्तुं शक्नोति।
सिसोडिया गतवर्षस्य फेब्रुवरी-मासस्य २८ दिनाङ्के गृहीतस्य अनन्तरं स्वपदात् त्यागपत्रं दत्तवान् आसीत् । पूर्वं शिक्षा, वित्त, आबकारी, स्वास्थ्य, पीडब्ल्यूडी इत्यादीनां १८ विभागानां प्रभारः तस्य आसीत् । एतदतिरिक्तं केजरीवालसर्वकारे उपमुख्यमन्त्री अपि आसीत् । यदा केजरीवालः कतिपयदिनानि यावत् विपश्यनाध्यानस्य वार्षिकसत्राय गतः तदा पूर्व उपमुख्यमन्त्री तस्य अनुपस्थितौ देहलीसर्वकारस्य कार्याणि सम्पादयति स्म ।
सर्वोच्चन्यायालयेन शुक्रवासरे सीबीआई-प्रवर्तननिदेशालयेन (ईडी) पञ्जीकृतेषु मद्यनीतिसम्बद्धेषु प्रकरणेषु सिसोडियामहोदयाय जमानतः प्रदत्तः। २०२३ तमस्य वर्षस्य फेब्रुवरी-मासस्य २६ दिनाङ्के सीबीआइसंस्थायाः गृहीतत्वात् पूर्वं आमआदमी-पक्षे (आप), दिल्ली-सर्वकारे च केजरीवालस्य अनन्तरं सिसोदिया सर्वाधिकं प्रमुखः नेता आसीत्
केजरीवाल-सिसोदिया-योः अनुपस्थितौ एकदर्जनाधिकविभागानाम् संचालनं कुर्वती मन्त्री अतिशी सम्प्रति स्वमन्त्रिमण्डलसहकारिभिः सौरभभारद्वाज, गोपालराय, कैलाशगहलोत्, इमरानहुसैन च सह दिल्लीसर्वकारस्य कार्याणि सम्पादयति।
आपस्य राष्ट्रियमहासचिवः (सङ्गठनम्) संदीपपाठकः अवदत् यत् मनीषसिसोदिया अस्माकं नेता अस्ति। सः अग्रेतः नेतृत्वं करिष्यति। अस्माकं सर्वकारस्य कार्ये बाधाः सृज्यन्ते। तस्य मुक्तिः अस्मान् बलं दास्यति, शासनं अपि दृढतरं भविष्यति। दलस्य राजनैतिककार्यसमितिः भविष्यस्य रणनीत्याः निर्णयं करिष्यति।
अनुशंसा एलजी इत्यस्मै प्रेषयितव्या भविष्यति
एकः वरिष्ठः सर्वकारीयः अधिकारी अवदत् यत् तकनीकीदृष्ट्या सिसोडिया पुनः उपमुख्यमन्त्री भवितुम् अर्हति, परन्तु मुख्यमन्त्री कारागारे अस्ति इति कारणतः बहवः जटिलताः निबद्धाः भविष्यन्ति। “सिसोडिया इत्यस्य मन्त्रिमण्डले समावेशार्थं केजरीवालः तिहारकारागारात् उपराज्यपालं प्रति स्वस्य अनुशंसा प्रेषयितुं प्रवृत्तः भविष्यति, यत् अस्मिन् क्षणे कठिनं प्रतीयते” इति अधिकारी अवदत्।
संविधानानुसारं बाधकं नास्ति : आचार्य
परन्तु संवैधानिकविशेषज्ञः पीडीटी आचार्यः अवदत् यत् देहली मुख्यमन्त्री इति कारणतः केजरीवालः कस्यचित् अपि स्वसर्वकारे मन्त्रीरूपेण समावेशस्य अनुशंसा कर्तुं शक्नोति। लोकसभायाः पूर्वमहासचिवः अवदत् यत् केजरीवालः देहलीमुख्यमन्त्रीपदात् राजीनामा न दत्तवान् इति कारणतः उपराज्यपालं प्रति अनुशंसां प्रेषयित्वा मन्त्रिपरिषदे कस्यचित् मन्त्रीरूपेण नियुक्तेः अधिकारः अस्ति। संविधाने किमपि नास्ति यत् तेषां तत् निवारयति। आचार्यः अपि अवदत् यत् केजरीवालः इच्छति चेत् पुनः सिसोडियां उपमुख्यमन्त्रीरूपेण नियुक्तुं शक्नोति।
देहली उच्चन्यायालयेन अद्यैव सीबीआई-प्रकरणे केजरीवालस्य जमानत-याचना अङ्गीकृता आसीत् । देहलीमुख्यमन्त्रिणः अनुपस्थितौ आप-सर्वकारेण नियमित-शासन-विषयेषु उपराज्यपाल-कार्यालयेन, वरिष्ठ-अधिकारिभिः च सह अनेकवारं संघर्षः कृतः अस्ति
अधिकारिणः अवदन् यत् केजरीवालस्य जेलस्थत्वात् लम्बितसरकारीपरियोजनानां अतिरिक्तं दिल्लीविधानसभासत्रस्य आह्वानं, रिक्तमन्त्रिपदेषु नियुक्तिः इत्यादिषु महत्त्वपूर्णेषु विषयेषु स्पष्टता नास्ति।
तेषु एकः अवदत् यत् यदि सिसोडिया पुनः उपमुख्यमन्त्रीरूपेण आगच्छति तर्हि स्थितिः सर्वथा भिन्ना भवितुम् अर्हति इति। परन्तु आगामिवर्षस्य आरम्भे विधानसभानिर्वाचनं भवितव्यं इति कारणतः बहुकालः अवशिष्टः नास्ति। इदानीं अन्यः संवैधानिकविशेषज्ञः एस. शर्मा उक्तवान् यत् उपमुख्यमन्त्री सर्वकारे अन्यस्य मन्त्रिणः इव अस्ति, यस्य विशेषाधिकाराः नास्ति।