नव देहली। संसदसत्रे बुधवासरे राज्यसभायां विशेषोल्लेखस्य समये अनेके महत्त्वपूर्णाः विषयाः उत्थापिताः। इतरथा आम आदमीपक्षस्य नेता राघवचढाः १९ शताब्द्याः महाराजा रणजीतसिंहस्य स्वर्णसिंहासनस्य ब्रिटेनदेशात् प्रत्यागन्तुं आग्रहं कृतवान्। सुवर्णपत्रेण आच्छादितं एतत् सिंहासनं सम्प्रति लण्डन्नगरस्य एकस्मिन् संग्रहालये अस्ति । राघवचढा महाराजा रणजीतसिंहस्य स्वर्णसिंहासनं पुनः आनेतुं यूके-सर्वकारेण सह वार्तालापं कर्तुं केन्द्रं निवेदितवान्। सम्प्रति लण्डन्नगरस्य विक्टोरिया अल्बर्ट्सङ्ग्रहालये अयं स्थापितः अस्ति ।
अस्य विषये सूचनां दत्त्वा राघवचढः लिखितवान् यत्, “महाराजरञ्जीतसिंहस्य महान् शासनेन पञ्जाब एकीकृतः, धर्मनिरपेक्षमूल्यानि, न्यायः, समानता, सांस्कृतिकविरासतां, सुशासनं च प्रवर्धयति स्म।” मया अपि आग्रहः कृतः यत् महाराजा रणजीतसिंह जी इत्यस्य विरासतां, अस्माकं इतिहासे तस्य योगदानं च विद्यालयस्य पाठ्यपुस्तकेषु समाविष्टं कुर्मः येन छात्राः तस्य विषये ज्ञातुं शक्नुवन्ति।”
सिंहासनं महाराजस्य भव्यदरबारस्य प्रतीकम् आसीत् ।
तत्कालीनः प्रसिद्धः स्वर्णकारः हाफिज मुहम्मद मुलतानी १८०५ तः १८१० पर्यन्तं रञ्जीतसिंहस्य कृते भव्यं सिंहासनं कृतवान्, यत् महाराजस्य दरबारस्य भव्यतायाः प्रतीकम् आसीत् । एतत् यूरोपीयराजकीयपरिसरस्य भिद्यते यत् प्रायः सुवर्णवत् दृश्यन्ते स्म । एतत् सिंहासनं स्थूलेन सुवर्णपत्रेण अलङ्कारयुक्तम् । सिंहासनस्य अधोभागे पद्मदलस्य डिजाइनं भवति यत् शुद्धतायाः प्रतीकम् अस्ति ।
कथं आङ्ग्लानां समीपं प्राप्तम् ?
१८४९ तमे वर्षे यदा ब्रिटेन-देशः पञ्जाब गृहीतवान् तदा ब्रिटिश ईस्ट् इण्डिया-कम्पनी एतत् सिंहासनं जप्तवती । लीडेन्हॉल-वीथिस्थे ईस्ट् इण्डिया-कम्पनी-सङ्ग्रहालये प्रदर्शयितुं लण्डन्-नगरं प्रेषितम् । लाहौरे आभूषणं, रजतस्य फर्निचरं, शस्त्राणि च इत्यादीनि अन्यानि कलाकृतयः नीलामीकृतानि । १८७९ तमे वर्षे संग्रहालयस्य संग्रहस्य विभाजनस्य अनन्तरं दक्षिणकेन्सिङ्गटन-सङ्ग्रहालयं प्रति सिंहासनं प्रेषितम्, यत् अधुना विक्टोरिया-अल्बर्ट्-सङ्ग्रहालयः इति नाम्ना प्रसिद्धम् अस्ति ।
About The Author
